بلند مرتبه سازی در فضای شهری
یکی از پدیده هایی که شهر های امروز جهان و به ویژه شهرهای بزرگ با ان مواجه اند بلند مرتبه سازی است. ایده ی بلند مرتبه سازی نخست به منظور بهره برداری از زمین های مرکز شهر و در پی توجه به اقتصاد شهر مطرح گردید. زیرا از سویی گرایش به تراکم و تمرکز واحد های اقتصادی، تقاضا برای زمین در مرکز شهر را به شدت افزایش داده بود و از سوی دیگر عرضه زمین در این منطقه شهر محدود بود. در نتیجهافزایش تراکم ساختمانی به عنوان راه حلی برای افزایش سطح زیربنای مورد بهره برداری ارائه شد.استفاده فراگیر از این روش، به تدریج افزون بر کاربریهای اقتصادی مانند کاربری های صنعتی، اداری و تجاری دامنگیر کاربری های مسکونی نیز گشت و به مناطق پیرامونی شهر نیز گسترش یافت، لیکن بهمانند هر راه حل دیگری، این راه حل دارای تبعات و آثار منفی نیز بوده و مشکلات نوینی را برای شهروندان پدید آورد که از آن جمله می توان به افزایش ازدحام و تراکم، افزایش آلودگی های زیست محیطی، کاهش دسترسی شهروندان به هوای آزاد و نور خورشید و افزایش مزاحمت های شهری اشاره کرد.آخرین دهه های قرن نوزدهم با آغاز رشد عمومی ساختمانها (بلند مرتبه سازی) در غرب همراه بودهاست. پدیده ی بلند مرتبه سازی ئر طی حیات خود اگرچه همواره از سوی اندیشمندان گوناگون مسائلاجتماعی، اقتصادی و شهرسازی مورد انتقاد واقع شده و به کاربرد ان با شک وتردید نگریسته اند اماهمواره بنا به ضرورت ها، نتوانسته است حضور دائمی خویش را به اثبات رساند و برعرصه فعالیت خود بیافزاید.این پدیده از سویی می تواند به بسیاری از مسائل شهری مانند کمبود زمین، کمبود مسکن و... پاسخ دهد، اما از سویی دیگر خود پدید آورنده ی مشکلات و نارسایی های دیگری می باشد.در کشورهای غربی سعی شده برای بهره مندی از مزایای بلند مرتبه سازی و برای کنترل مسائل و مشکلات ناشی از آن توسط قوانین و مقررات کاربردی عمل کنند و پدیده را تحت کنترل بیاورند. در این تلاش شهر های ما در حال حاضر شاهد رشد و گسترش ساختمانهای بلند بر چهره خود می باشد و ایندر شرایطی صورت می پذیرد که شناخت صحیحی از اهمیت موضوع وجود ندارد و قانون و مقررات کنترل کننده نیز در دست نیست
.مقولات اساسی مربوط به بلندمرتبه سازی ها :
۱.آثار اقتصادی
الف ـ تاثیر ساختمانهای بلند بر تراکم ساختمانی و مصرف زمین
ب ـ هزینه احداث ساختمانهای بلند
ج ـ تاثیر ساختمانهای بلند بر کاربری زمین
۲. آثار اجتماعی و روانی
الف ـ عدم همخوانی همجواری فرهنگ ها با هم در بلند مرتبه ها
ب ـ عدم همجواری و زندگی گروه های اجتماعی قومی، ملی و نژادی در بلند مرتبه ها
ج ـ عدم همخوانی بلند مرتبه ها با تراکم جمعیت و خانوارها
د ـ عدم همسانی اقتصادی و اجتماعی خانوار ها
ه ـ امنیت ساختمانها
ر ـ مساله حوادث غیر مترقبه مانند زلزله، باد، آتش سوزی
ز ـ مسئله هویت
۳. آثار اقلیمی و زیست محیطی
الف ـ آلودگی هوا و محیط زیست
ب ـ وضعیت نور و آفتاب
کسانی که از پایتخت بودن تهران منفعت میبرند, مانع از انتقال پایتخت به نقاط دیگر کشور میشوند
دکترمحمد قلی یوسفی، استاد دانشگاه علامه طباطبایی, درگفت وگو با خبرنگار خبرگزاری کار ایران، ایلنا، ضمن بیان مطلب فوق گفت: مسوولان هر چه سریعتر باید برای انتقال پایتخت فکری کنند,تا نه تنها باعث جلوگیری از مهاجرت به تهران شوند ؛ بلکه باید سبب خروج مردم از تهران به سایر نقاط کشور شوند.
وی افزود: نه تنها سوداگران خصوصی که به ساخت ساز و برج سازی میپردازند, مقصر اصلی تخریب ساختمانها بر اثر زلزله هستند ؛ بلکه بخش وسیعی از آپارتمانهای دولتی نیز در معرض خطر قرار دارند.
دکتر یوسفی تصریح کرد: علاوه بر ساختمانهای خصوصی، مدارس، زندانها, دانشگاهها و مراکز دولتی نیز نیازمند بازسازی مجدد هستند که این امر هزینه های زیادی را به کشور تحمیل میکند.
وی افزود: به جای تحمیل این هزینهها به کشور, باید تهران دیگر پایتخت نباشد و پایتخت به مناطق مرکزی کشور منتقل شود.
استاد دانشگاه علامه طباطبایی گفت: وضعیت شهرسازی در ایران بر اساس معیارهای علمی ثبت شده و تهران هیچگونه امکاناتی برای کاهش اثرات مخرب زلزله ندارد ؛ چرا که به دلیل تنگی جادهها و تعدد آپارتمانها تخریب گستردهای شهر را تهدید میکند.
دکتر یوسفی گفت: در آینده آلودگی محیط زیست، کمبود آب و زلزله دست به دست هم میدهند تا خسارات زیادی را بر کشور تحمیل کنند, بنابراین لازم است هر چه سریعتر تصمیماتی در این زمینه اتخاذ شود.
وی, با بیان اینکه تجمع فعالیتهای اقتصادی کشور در تهران مستقر است, گفت: بخش وسیعی از صنایع ما در مراکز تصمیمگیری, سفارتخانه و نهادها در این شهر استقرار دارند, که با توجه به در معرض خطر بودن تهران در برابر زلزله اثرات جبران ناپذیری بر مسایل مادی و معنوی کشور در صورت وقوع به جای خواهد گذاشت.
منبع : سایت همکلاسی
